انحصار وراثت یکی از مواردی است که همیشه مورد بحث بوده و گاهی اوقات بین خانواده ها باعث اختلاف نظراتی می شود که به دلیل نا آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به این موضوع ناشی می شود .
ابتدا باید کلمه انحصار وراثت معنی شود. وقتی شخصی فوت می کند اگر مال و املاکی از او باقیمانده باشد هیچ کس حق این را که در این اموال دخل و تصرف کند ندارد. ابتدا باید فرد متوفی دفن شود و بعد تمام قرض های آن پرداخت شود. و بدهکاران متوفی می توانند با مراجعه به دادگاه حق و حقوق خود را طلب کنند. و بعد از آن مرحله شناسایی کسانی است که به آن ها ارث تعلق می گیرد این مرحله از شناسایی وراث انحصار وراثت نامیده می شود.
البته متوفی قبل از مرگش می تواند حدود یک سوم اموالش را وصیت کند یعنی اگر یک سوم اموالش را ببخشد دیگر وراث پس از کسر یک سوم در مورد باقی اموال تصمیم گیری می کنند. یا قبل از مرگش اگر ملکی یا اموالی را به نام کسی بزند بعد از مرگش هیچ یک از وراث نمی توانند اعتراض و شکایتی داشته باشند. برای انحصار وراثت مراحلی وجود دارد که تا آن ها طی نشود هیچ یک از وراث حق دخل و تصرف را در اموال متوفی ندارند. ابتدا باید وراث گواهی انحصار وراثت بگیرند تا قوه قضاییه اجازه دهد که وراث بتوانند ارث را تقسیم کنند. برای صدور گواهی انحصار وراثت باید وراث به شورای حل اختلاف مراجعه کنند و مدارکی را تحویل دهند. در این نوشته از کلید املاک به موضوع مراحل انحصار وراثت پرداخته ایم.
بعد از باطل کردن شناسنامه متوفی، گواهی فوت را اداره ثبت و احوال صادر می کند. پس یکی از مدارکی که برای گواهی انحصار وراثت لازم است، شناسنامه باطل شده آن و کپی برابر اصل آن و گواهی فوت می باشد.
یعنی دو نفر که هم متوفی و هم وراث را می شناسند، گواهی کتبی را در دفتر اسناد رسمی ثبت کنند.
بیشتر بخوانید:
درباره محله های تهران برای خرید خانه
انواع سند ملکی را بیشتر بشناسیم
زمانی که وراث تقاضای گواهی انحصار وراثت می کنند، دادگاه آگهی فوتی در روزنامه چاپ می کند تا اگر وراث احتمالی یا کسانی که حقی دارند و ادعایی دارند به دادگاه مراجعه کنند.
وقتی که وراث تقاضای انحصار وراثت دارند. یکی از مدارکی که لازم دارند گواهی است که اسم آن گواهی مالیات بر ارث نام دارد. یعنی وراث باید تمام اموال متوفی از جمله اموال منقول و غیر منقول را نوشته و به اداره دارایی ببرند تا گواهی دریافت کنند و به دادگاه ببرند. تا قبل از سال ۹۵ اگر وراث گواهی مالیات بر ارث را دیرتر می دادند مشمول جریمه بودند. ولی از سال ۹۵ جریمه دیر دادن اظهار نامه مالیاتی حذف شده است.
ولی اگر متوفی قبل از سال ۹۵ فوت کرده باشد نرخ مالیات به همان قانون سال قبل از ۹۵ اعمال می شود.
نرخ مالیات بر ملک نسبت به نزدیکی و دوری آن وراث به متوفی انجام می شود یعنی هر چه درجه خویشاوندی وراث به متوفی بیشتر باشد مالیات کمتری را می دهند و هر چه درجه خویشاوندی دورتری را شامل شود مالیات بیشتری را پرداخت می کنند.
طبق قانون مالیات اگر ملکی تجاری باشد برای انحصار وراثت ملک وراث درجه اول یعنی پدر، مادر، همسر و فرزندان ۳٪ از ارزش ملک و سهمی که به آن ها رسیده مالیات می دهند. اگر ملک مسکونی باشد وراث درجه اول ۷.۵ ٪ از ارزش ملک مسکونی را به عنوان مالیات پرداخت می کنند. و اگر ملکی اداری باشد وراث درجه اول ۳ ٪ را به عنوان مالیات پرداخت می کنند. اگر وراث درجه دو باشند یعنی شامل جد، برادر و خواهر و فرزندان آن ها برای ملک تجاری۶ ٪ از سهمی که بهآنها رسیده یعنی ۶٪ از ارزش ملکی که سهم آن ها شده باید به عنوان مالیات پرداخت کنند. و اگر ملکی مسکونی باشد وراث درجه دوم ۱۵ ٪ از سهم ارث خود را از ملک بابت مالیات پرداخت می کنند اگر ملک اداری باشد ۶ ٪ از ارزش سهم خود از ارث را باید مالیات بدهد. و اقوام درجه سه که شامل: خاله، دایی، عمو و عمه و فرزندان آن ها است اگر وراث متوفی شوند برای ملک تجاری باید ۱۲ ٪ از سهم الارث خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند و اگر ملک مسکونی باشد وراث درجه سوم باید ۳۰ ٪ از سهم خود را از مال متوفی که به آن ها رسیده به عنوان مالیات پرداخت کنند. و اگر ملکی اداری باشد وراث درجه سوم ۱۲ ٪ از سهم خود را از ملک باید به عنوان مالیات پرداخت کنند.
و طبق تقسیم بندی هایی که شامل می شود تا آن گروه اولی باشد گروه های دیگر شامل ارث نمی شوند.
بعد از تهیه این مدارک و گرفتن گواهی انحصار وراثت دادگاه این اجازه را به وراث می دهد تا اموال متوفی را بین خود تقسیم کنند .
یکی از اموالی که به وارث ارث می رسد ملک است. که در قانون سهم زوجه متوفی یک هشتم از ارزش ملک است، اگر زن فرزند داشته باشد اگر نداشته باشد یک چهارم ارث می برد، زوج یک چهارم و پسر دو سهم و دختر یک سهم از ارزش ملک را به ارث می برند. ولی تقسیم خانه بدین صورت نیست که خانه را تقسیم کنند. ابتدا باید آن مسکن و ملک را به فروش برسانند بعد به نسبت هایی که در قانون وجود دارد پول آن را بین خود تقسیم کنند.
یکی دیگر از موارد انحصار وراثت ملک، انحصار وراثت ملک قولنامه ای است.
ملک قولنامه ای به خودی خود مشکلاتی زیادی دارد حال انحصار وراثت آن مشکل تر و تا مشکلات آن حل نشود انحصار وراثت آن ممکن نیست. حال چرا ملکی سند ندارد، یک دلیل ممکن است ملک دارای طبقات غیر مجاز باشد و پایان کار آن ساختمان موجود نباشد یا مشکلات پارکینگ ساختمان، به دلیل ایمنی ساختمان و نظرات منفی آتشنشانان است حال اگر وراث بخواهند ملکی که قولنامه ای است و سند ندارد را انحصار ورثه کنند پایان کار ساختمان را از دو روش می توانند بدست بیاورند. اول اینکه ایرادات ساختمان را رفع کرده وبعد از مراجعه به شهرداری پایان کار بگیرند و ملک را سند بزنند، و اگر نتوانند مشکلات ساختمان و ملک را رفع کنند می توانند با دادن جریمه نقدی به شهرداری پایان کار بگیرند و ملک را سند بزنند . این هزینه را وراث طبق ارثی که در قانون وجود دارد پرداخت می کنند یعنی در این هزینه پسر دو سهم و دختر یک سهم را برای تخلفات ساختمان پرداخت می کنند.
آگهی های خرید و فروش ملک را در سایت کلید املاک ببینید.
دیدگاه کاربران